Zniesienie współwłasności rzeczy
Tematyka ta jest o tyle ważna i istotna, że przepisy dotyczące zniesienia współwłasności stosuje się również odpowiednio do postępowania w sprawach o dział spadku jak i w sprawach o podział majątku wspólnego małżonków. Zwracam uwagę, że artykuł niniejszy nie obejmuje zagadnień związanych ze zniesieniem współwłasności gospodarstwa rolnego z uwagi na ich specyfikę, która wymaga osobnej publikacji.
Legitymowanym
czynnie do żądania zniesienia współwłasności jest każdy ze
współwłaścicieli rzeczy. Powyższe uprawnienie współwłaściciela może być
umownie wyłączone jednakże na czas nie dłuższy niż 5 lat. Co więcej, w
ostatnim roku tego okresu można termin ten przedłużyć na kolejne lat 5. Z
natury rzeczy więc współwłasność jest stanem tymczasowym i nietrwałym, a
zatem jeżeli jesteśmy współwłaścicielami rzeczy, prędzej czy później
przyjdzie czas kiedy koniecznym będzie przystąpienie do zniesienia z
własnej lub z inicjatywy innych współwłaścicieli.
Zniesienie
współwłasności może nastąpić w drodze umowy lub przeprowadzenia
postępowania sądowego. Tylko jeżeli wszyscy współwłaściciele są zgodni
nic nie stoi na przeszkodzie aby współwłasność została zniesiona mocą
umowy pomiędzy stronami. W takim wypadku sposób zniesienia
współwłasności może być dowolny i co do zasady nie jest narzucany przez
ustawodawcę, aczkolwiek swoboda ta może być jednak w niektórych
przypadkach ograniczona przez szczególny przepis prawa. Przypominam
również, że jeżeli przedmiotem współwłasności jest nieruchomość to umowa
pomiędzy stronami musi zostać zawarta w formie aktu notarialnego i to
pod rygorem jej nieważności. Decydując się zatem na taką możliwość
należy liczyć się z kosztami notarialnymi.
Drugim
sposobem zniesienia współwłasności jest jej zniesienie w drodze
postępowania sądowego. Opcję tę również mogą wybrać zgodni
współwłaściciele bowiem w takim wypadku poniosą niższą od standardowej
opłatę sądową wynoszącą aktualnie 300 zł. Jest to tzw. wniosek ze
zgodnym projektem zniesienia współwłasności, który to projekt jeżeli
dotyczy nieruchomości powinien jednak być zaznaczony na planie
sporządzonym według zasad obowiązujących przy oznaczaniu nieruchomości w
księgach wieczystych. W takim wypadku sąd oceni jedynie czy projekt
podziału nie sprzeciwia się prawu ani zasadom współżycia społecznego,
czy też nie narusza w sposób rażący interesu osób uprawnionych, a
następnie wyda stosowne postanowienie.
Jeżeli
pomiędzy współwłaścicielami istnieje konflikt, a chcemy dokonać
zniesienia współwłasności, nie pozostaje nam nic innego jak wnieść
właściwy wniosek do sądu zawierający naszą propozycję wyjścia ze
stosunku współwłasności rzeczy. W takim jednak wypadku należy liczyć się
z wyższą opłatą sądową w kwocie 1000 zł.
Istnieją
następujące sposoby zniesienia współwłasności: 1) podział rzeczy
wspólnej, chyba że byłby on sprzeczny z przepisami ustawy lub ze
społeczno-gospodarczym przeznaczeniem rzeczy albo że pociągałby za sobą
istotną zmianę rzeczy lub znaczne zmniejszenie jej wartości. W takim
przypadku wartość poszczególnych udziałów współwłaścicieli winna być
wyrównana przez odpowiednie dopłaty pieniężne. 2) Jeżeli podział jest
niemożliwy, rzecz może zostać przyznana stosownie do okoliczności
jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem odpowiedniej spłaty
pozostałych. 3) Wreszcie trzecim sposobem jest sprzedaż rzeczy stosownie
do przepisów kodeksu postępowania cywilnego i rozdysponowanie uzyskanej
kwoty pomiędzy uczestnikami postępowania w stosunku do ich udziałów.
Jeżeli ustalone zostały dopłaty lub spłaty, sąd oznaczy termin i sposób
ich uiszczenia, wysokość i termin uiszczenia odsetek, a w razie potrzeby
także sposób ich zabezpieczenia.
Pamiętajmy,
że znosząc współwłasność, sąd rozstrzyga także o roszczeniach
współwłaścicieli z tytułu nakładów poczynionych na wspólną rzecz i z
tytułu korzystania przez nich z rzeczy wspólnej w zakresie szerszym, niż
to wynika z ich udziałów (uchwała Izby Cywilnej SN z dnia 22 marca 1991
r., III CZP 17/91, OSNC 1991, nr 10, poz. 119). Powyższe jest niezwykle
istotne, gdyż zgodnie z art. 618 § 3 kpc, Po zapadnięciu prawomocnego
postanowienia o zniesieniu współwłasności były współwłaściciel nie może
już dochodzić roszczeń o prawo żądania zniesienia współwłasności, o
prawo własności, jak również wzajemnych roszczeń współwłaścicieli z
tytułu posiadania rzeczy i to nawet jeżeli roszczenia te nie były
zgłoszone w postępowaniu o zniesienie współwłasności. Istotnym jest
zatem aby wszelkie roszczenia w tym zakresie zostały zgłoszone na czas w
toku postępowania sądowego.
Adwokat Szymon Dubel.
kom. 795 11 75 74
ul. Karola Miarki 17
44-330 Jastrzębie-Zdrój
Kancelaria Adwokacka w Katowicach
ul. Wojewódzka 15/3
40-026 Katowice
Kancelaria Adwokacka w Olkuszu
Plac Konstytucji 3 Maja 3/10
32-300 Olkusz
Dziękuję Ci za ten wpis. Mam nadzieję, że dotrze do odpowiedniej ilości osób, aby mogły uniknąć wieeelu problemów. Kanceleria Adwokacka Kraków
OdpowiedzUsuńKancelaria Chmurski i Trzebiatowski www.chmurski.com.pl/ - było warto! Wygrałem kolejną rozprawę. broniła mojego brata na wielu rozprawach, właśnie został uniewinniony!
OdpowiedzUsuńŚwietny tekst. Czekam na więcej! Od razu wie się więcej o konstytucji i wszystkich niuansach z nią związanych. Dlatego właśnie od lat stawiamy na Doświadczoną Kancelarię Adwokacką.
OdpowiedzUsuńBardzo fajnie opisane. Pozdrawiam serdecznie.
OdpowiedzUsuń