Zniesienie współwłasności rzeczy

Zniesienie współwłasności rzeczy

Tematyka ta jest o tyle ważna i istotna, że przepisy dotyczące zniesienia współwłasności stosuje się również odpowiednio do postępowania w sprawach o dział spadku jak i w sprawach o podział majątku wspólnego małżonków. Zwracam uwagę, że artykuł niniejszy nie obejmuje zagadnień związanych ze zniesieniem współwłasności gospodarstwa rolnego z uwagi na ich specyfikę, która wymaga osobnej publikacji.

Legitymowanym czynnie do żądania zniesienia współwłasności jest każdy ze współwłaścicieli rzeczy. Powyższe uprawnienie współwłaściciela może być umownie wyłączone jednakże na czas nie dłuższy niż 5 lat. Co więcej, w ostatnim roku tego okresu można termin ten przedłużyć na kolejne lat 5. Z natury rzeczy więc współwłasność jest stanem tymczasowym i nietrwałym, a zatem jeżeli jesteśmy współwłaścicielami rzeczy, prędzej czy później przyjdzie czas kiedy koniecznym będzie przystąpienie do zniesienia z własnej lub z inicjatywy innych współwłaścicieli.

Zniesienie współwłasności może nastąpić w drodze umowy lub przeprowadzenia postępowania sądowego. Tylko jeżeli wszyscy współwłaściciele są zgodni nic nie stoi na przeszkodzie aby współwłasność została zniesiona mocą umowy pomiędzy stronami. W takim wypadku sposób zniesienia współwłasności może być dowolny i co do zasady nie jest narzucany przez ustawodawcę, aczkolwiek swoboda ta może być jednak w niektórych przypadkach ograniczona przez szczególny przepis prawa. Przypominam również, że jeżeli przedmiotem współwłasności jest nieruchomość to umowa pomiędzy stronami musi zostać zawarta w formie aktu notarialnego i to pod rygorem jej nieważności. Decydując się zatem na taką możliwość należy liczyć się z kosztami notarialnymi.

Drugim sposobem zniesienia współwłasności jest jej zniesienie w drodze postępowania sądowego. Opcję tę również mogą wybrać zgodni współwłaściciele bowiem w takim wypadku poniosą niższą od standardowej opłatę sądową wynoszącą aktualnie 300 zł. Jest to tzw. wniosek ze zgodnym projektem zniesienia współwłasności, który to projekt jeżeli dotyczy nieruchomości powinien jednak być zaznaczony na planie sporządzonym według zasad obowiązujących przy oznaczaniu nieruchomości w księgach wieczystych. W takim wypadku sąd oceni jedynie czy projekt podziału nie sprzeciwia się prawu ani zasadom współżycia społecznego, czy też nie narusza w sposób rażący interesu osób uprawnionych, a następnie wyda stosowne postanowienie.

Jeżeli pomiędzy współwłaścicielami istnieje konflikt, a chcemy dokonać zniesienia współwłasności, nie pozostaje nam nic innego jak wnieść właściwy wniosek do sądu zawierający naszą propozycję wyjścia ze stosunku współwłasności rzeczy. W takim jednak wypadku należy liczyć się z wyższą opłatą sądową w kwocie 1000 zł.

Istnieją następujące sposoby zniesienia współwłasności: 1) podział rzeczy wspólnej, chyba że byłby on sprzeczny z przepisami ustawy lub ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem rzeczy albo że pociągałby za sobą istotną zmianę rzeczy lub znaczne zmniejszenie jej wartości. W takim przypadku wartość poszczególnych udziałów współwłaścicieli winna być wyrównana przez odpowiednie dopłaty pieniężne. 2) Jeżeli podział jest niemożliwy, rzecz może zostać przyznana stosownie do okoliczności jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem odpowiedniej spłaty pozostałych. 3) Wreszcie trzecim sposobem jest sprzedaż rzeczy stosownie do przepisów kodeksu postępowania cywilnego i rozdysponowanie uzyskanej kwoty pomiędzy uczestnikami postępowania w stosunku do ich udziałów. Jeżeli ustalone zostały dopłaty lub spłaty, sąd oznaczy termin i sposób ich uiszczenia, wysokość i termin uiszczenia odsetek, a w razie potrzeby także sposób ich zabezpieczenia.

Pamiętajmy, że znosząc współwłasność, sąd rozstrzyga także o roszczeniach współwłaścicieli z tytułu nakładów poczynionych na wspólną rzecz i z tytułu korzystania przez nich z rzeczy wspólnej w zakresie szerszym, niż to wynika z ich udziałów (uchwała Izby Cywilnej SN z dnia 22 marca 1991 r., III CZP 17/91, OSNC 1991, nr 10, poz. 119). Powyższe jest niezwykle istotne, gdyż zgodnie z art. 618 § 3 kpc, Po zapadnięciu prawomocnego postanowienia o zniesieniu współwłasności były współwłaściciel nie może już dochodzić roszczeń o prawo żądania zniesienia współwłasności, o prawo własności, jak również wzajemnych roszczeń współwłaścicieli z tytułu posiadania rzeczy i to nawet jeżeli roszczenia te nie były zgłoszone w postępowaniu o zniesienie współwłasności. Istotnym jest zatem aby wszelkie roszczenia w tym zakresie zostały zgłoszone na czas w toku postępowania sądowego.

Adwokat Szymon Dubel.

kom. 795 11 75 74

http://www.adwokat-dubel.pl/ 

https://www.facebook.com/adwokatdubel/ 

https://twitter.com/adwokatdubel/

Kancelaria Adwokacka w Jastrzębiu-Zdroju
ul. Karola Miarki 17
44-330 Jastrzębie-Zdrój

Kancelaria Adwokacka w Katowicach
ul. Wojewódzka 15/3
40-026 Katowice

Kancelaria Adwokacka w Olkuszu
Plac Konstytucji 3 Maja 3/10
32-300 Olkusz

Postępowanie w sprawach małżeńskich: Rozwód

Postępowanie w sprawach małżeńskich: Rozwód

 

Aby uzyskać wyrok rozwodowy rozwiązujący małżeństwo należy złożyć pozew we właściwym Sądzie Okręgowym, w którym to piśmie w sposób precyzyjny określimy nasze żądania. W niniejszym artykule pokrótce przybliżę Państwu postępowanie w tego rodzaju sprawach małżeńskich.

Zgodnie z art.  56 § 1 Ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U.2015.2082 z dnia 2015.12.09 z późn. zm.), jeżeli pomiędzy małżonkami nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia, każdy z małżonków może żądać, ażeby sąd rozwiązał małżeństwo przez rozwód.

Wnosząc o pozew o rozwód musimy liczyć się z koniecznością uiszczenia stałej opłaty sądowej w wysokości 600 zł. Oczywiście jeżeli jesteśmy w trudnej sytuacji materialnej, zwłaszcza jeżeli zostaliśmy pozostawieni bez środków do życia przez drugiego z małżonków, możemy złożyć do Sądu wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych załączając do niego odpowiedni formularz z oświadczeniem majątkowym. Warto w tym miejscu wspomnieć, że w przypadku zgodnego wniosku stron o orzeczenie rozwodu bez orzekania o winie sąd zwróci nam połowę uiszczonej opłaty po uprawomocnieniu się orzeczenia kończącego.

Pozew rozwodowy wnosimy do Sądu Okręgowego właściwego ze względu na ostatnie wspólne miejsce zamieszkania małżonków, o ile choć jedno z nich w okręgu tym jeszcze ma miejsce zamieszkania lub zwykłego pobytu.

Jeżeli pozew spełnia wszelkie wymagania sąd wyznaczy termin rozprawy. Posiedzenia odbywają się przy drzwiach zamkniętych, chyba że obie strony zażądają publicznego rozpoznania sprawy, a sąd uzna, że nie zagraża to moralności. Posiedzenia odbywają się bez względu na niestawiennictwo jednej ze stron. Jeżeli jednak zostaliście Państwo przez sąd wezwani do osobistego stawiennictwa, a nie stawicie się bez usprawiedliwionych powodów sąd może nałożyć na Państwa grzywnę. W sprawie, z oczywistych względów nie mogą być przesłuchiwani małoletni, którzy nie ukończyli lat trzynastu, a zstępni stron, którzy nie ukończyli lat siedemnastu.

W każdej sprawie o rozwód lub o separację przeprowadza się dowód z przesłuchania stron. Sąd rozpyta małżonków co do liczby, wieku i płci dzieci żyjących, stosunków majątkowych i zarobkowych, szczególnych obowiązków utrzymania osób niebędących ich wspólnymi dziećmi oraz co do treści umowy majątkowej, jeżeli takowa była zawierana. Sąd może również zarządzić przeprowadzenie przez wyznaczoną osobę wywiadu środowiskowego w celu ustalenia warunków, w których żyją i wychowują się dzieci. Powyższe jest o tyle istotne, że rozwód nie jest dopuszczalny, jeżeli wskutek niego miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków albo jeżeli z innych względów orzeczenie rozwodu byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.

Orzekając rozwód sąd stwierdza także, czy i który z małżonków ponosi winę rozkładu pożycia. Jednakże w przypadku zgodnego wniosku małżonków sąd zaniecha orzekania o winie. Ponadto, sąd rozstrzyga o władzy rodzicielskiej nad wspólnymi małoletnimi dziećmi obojga małżonków i kontaktach rodziców z nimi. Sąd orzeka, w jakiej wysokości każdy z małżonków jest obowiązany do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania małoletnich.

W przypadku jeżeli strony zajmują wspólne mieszkanie, to sąd orzeka również o sposobie z niego korzystania przez czas wspólnego w nim zamieszkiwania rozwiedzionych małżonków. W takim wypadku sąd uwzględnia przede wszystkim potrzeby dzieci i małżonka, któremu powierza wykonywanie władzy rodzicielskiej. Należy podkreślić, że w wyjątkowych wypadkach, sąd może nakazać eksmisję jednego z małżonków.

Wreszcie, sąd może w wyroku orzekającym rozwód dokonać podziału majątku wspólnego, jeżeli przeprowadzenie tego podziału nie spowoduje nadmiernej zwłoki w postępowaniu. W swojej praktyce dostrzegłem, że jest to raczej sytuacja niespotykana, gdyż zwykle pozostałe kwestie związane z postępowaniem rozwodowym są na tyle czasochłonne, że w zakresie podziału majątku koniecznym jest przeprowadzenie odrębnego postępowania.

Adwokat Szymon Dubel.

kom. 795 11 75 74

 

http://www.adwokat-dubel.pl/ 

https://www.facebook.com/adwokatdubel/ 

https://twitter.com/adwokatdubel/ 

Kancelaria Adwokacka w Jastrzębiu-Zdroju
ul. Karola Miarki 17
44-330 Jastrzębie-Zdrój

Kancelaria Adwokacka w Katowicach
ul. Wojewódzka 15/3
40-026 Katowice

Kancelaria Adwokacka w Olkuszu
Plac Konstytucji 3 Maja 3/10
32-300 Olkusz

Nabycie własności przez Zasiedzenie

Nabycie własności przez Zasiedzenie

         Większości osób instytucja Zasiedzenia kojarzy się jedynie z możliwością nabycia własności nieruchomości, podczas gdy dotyczy ona (z pewnymi jednak wyjątkami) również i ruchomości. W niniejszym artykule postaram się przybliżyć Państwu tę tematykę.

Zasiedzenie jak już wyżej wskazano jest jednym ze sposobów nabycia własności rzeczy. Istotnym dla prawidłowego zrozumienia instytucji Zasiedzenia jest poznanie na czym polega „posiadanie rzeczy” w rozumieniu przepisów Kodeksu Cywilnego.

Posiadanie to stan faktyczny wyrażający się w fizycznym władaniu rzeczą. Stan ten składa się z dwóch elementów, a mianowicie: fizycznego władztwa nad rzeczą (corpus), któremu towarzyszy również manifestowany zamiar (animus) wykonywania tego władztwa dla siebie. Brak drugiej z wyżej wymienionych przesłanek oznacza, że nie mamy do czynienia z Posiadaniem lecz z Dzierżeniem, a zatem wykonywaniem władztwa nad rzeczą ale już za kogoś innego (por. treść art. 338 kc).

Nadto, wyróżniamy również dwa rodzaje posiadania: posiadanie samoistne i posiadanie zależne. To pierwsze to posiadanie rzeczy w sposób w jaki włada nią właściciel. Natomiast posiadanie zależne to posiadanie z którym łączy się określone władztwo lecz nad rzeczą cudzą. Dla przykładu można tu wymienić najemcę lokalu, który wynajmuje nieruchomość mając jednak świadomość, że włada cudzą rzeczą.

Przedstawienie Państwu powyższego rozróżnienia na posiadanie samoistne oraz zależne było niezbędne dla wyjaśnienia instytucji Zasiedzenia, gdyż zgodnie z art. 172 kc, posiadacz nieruchomości niebędący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada nieruchomość nieprzerwanie od lat dwudziestu jako posiadacz samoistny, chyba że uzyskał posiadanie w złej wierze. W złej wierze własność nieruchomości zostaje nabyta przez posiadacza samoistnego po upływie lat trzydziestu.

Zważywszy na powyższe, dla Zasiedzenia istotne zatem jest jedynie posiadanie samoistne. Tytułem przykładu, Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 18 maja 2016 r., sygn. akt V CSK 590/15, stwierdził, że posiadacz musi zachowywać się jak właściciel i wyrażać zainteresowanie gruntem, co do którego rości sobie pretensje. Tym samym nawet wykazanie przez niego zgody obecnego właściciela „zasiadywanej” działki, na koszenie trawy i porządkowanie nie wystarcza do uznania, że korzystanie z działki w ten sposób może prowadzić do jej zasiedzenia. Takie dysponowanie nieruchomością, nawet za zgodą właściciela, może być określone jedynie jako posiadanie zależne nieprowadzące w rezultacie do zasiedzenia.

Co zaś do rzeczy ruchomych to posiadacz niebędący właścicielem nabywa własność ruchomości, jeżeli posiada rzecz nieprzerwanie od lat trzech jako posiadacz samoistny, chyba że posiada w złej wierze. Tym samym (inaczej niż przy nieruchomościach) nie jest możliwym zasiedzenie rzeczy ruchomych w złej wierze. Nadto, zgodnie z art. 174 § 2 kc, nie jest również możliwym zasiedzenie ruchomości wpisanych do krajowego rejestru utraconych dóbr kultury.

Do zgłoszenia wniosku o stwierdzenie zasiedzenia własności uprawniony jest każdy zainteresowany. Jeżeli chodzi o zasiedzenie nieruchomości, to sądem wyłącznie właściwym w sprawie jest sąd miejsca jej położenia i to tam składamy wniosek spełniający nakazane prawem wymagania formalne. Nadto, zgodnie z art. 40 Ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U.2016.623 z dnia 2016.05.05 z późn. zm.) kierując do sądu wniosek o stwierdzenie nabycia własności nieruchomości przez zasiedzenie należy liczyć się z opłatą stałą w kwocie 2000 złotych. Pamiętajmy, że w postępowaniu takim należy w sposób przekonujący sąd udowodnić zasiedzenie przez Państwa nieruchomości, co wiąże się z odpowiednim sformułowaniem wniosków dowodowych.

Adwokat Szymon Dubel.

kom. 795 11 75 74

 

http://www.adwokat-dubel.pl/ 

https://www.facebook.com/adwokatdubel/ 

https://twitter.com/adwokatdubel/ 

Kancelaria Adwokacka w Katowicach
ul. Wojewódzka 15/3
40-026 Katowice

Kancelaria Adwokacka w Olkuszu
Plac Konstytucji 3 Maja 3/10
32-300 Olkusz