Dozór elektroniczny znowu jako dopuszczalna forma wykonywania kary pozbawienia wolności
Od 15 kwietnia 2016 r. powraca ciesząca się popularnością wśród skazanych forma wykonywania kary pozbawienia wolności. Po ostatniej nowelizacji dokonanej Ustawą z dnia 20 lutego 2015 r. o zmianie ustawy Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.2015.396 z dnia 2015.03.20) charakter dozoru uległ bowiem zmianie i został wtenczas wprowadzony jako rodzaj kary ograniczenia wolności.
Do 1 lipca 2015 r. skazani chcąc
uniknąć odbycia kary pozbawienia wolności w tradycyjnej formie, z oczywistych
względów często zwracali się do sądów o udzielenie zezwolenia na odbycie kary w
dużo wygodniejszym dla nich kształcie. Dozór elektroniczny pozwala bowiem na
odbycie kary w... miejscu stałego pobytu. Po dacie 1 lipca 2015 r. nie było to jednak
możliwe.
Obecna ustawa nowelizacyjna, pomimo
kilku nowości, przewiduje de facto powrót
do wcześniejszych rozwiązań.
Kodeks Karny Wykonawczy wyodrębnia
3 formy dozoru elektronicznego: dozór
stacjonarny – dla kary pozbawienia wolności, polegający na kontroli
przebywania skazanego w określonych dniach we wskazanym przez sąd miejscu; dozór mobilny – polegający na kontroli
miejsca pobytu skazanego niezależnie od tego gdzie przebywa; czy wreszcie dozór zbliżeniowy – dotyczący kontroli
zachowania określonej odległości od osoby wskazanej przez sąd. Dwie ostatnie
formy dotyczą jednak wyłącznie wykonywania środków karnych i zabezpieczających.
Celem ubiegania się o zgodę na
dozór należy osobiście lub za pośrednictwem obrońcy złożyć pisemny wniosek wraz
z uzasadnieniem, w którym powołane zostaną niezbędne okoliczności. Wniosek
składamy w sądzie penitencjarnym, w którego okręgu skazany przebywa. Przykładowo,
w przypadku skazanych przebywających na terenie powiatu olkuskiego będzie to Sąd
Okręgowy w Krakowie, natomiast dla zamieszkujących w Sławkowie będzie to już
Sąd Okręgowy w Katowicach.
Aby skazany mógł ubiegać się o udzielenie
zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru
elektronicznego, muszą zostać spełnione wszystkie prawem przewidziane
przesłanki.
Przede wszystkim skazany musi
posiadać określone miejsce stałego pobytu, a warunki techniczne obejmujące
liczbę oraz zasięg dostępnych nadajników, rejestratorów oraz możliwości
organizacyjne ich obsługi pozwalają na wykonywanie kary w tym miejscu.
Okoliczność powyższą stwierdza uprawniony podmiot dozorujący posiadający wiedzę
techniczną w tym zakresie.
Nadto z możliwość tej możemy skorzystać
tylko jeżeli kara pozbawienia wolności która ma być wykonywana nie przekracza
jednego roku a także nie zachodzą warunki przewidziane w art. 64 § 2 Kodeksu
karnego (wielokrotna recydywa).
Należy zadbać o uzyskanie od osób
pełnoletnich, które zamieszkują wspólnie ze skazanym pisemnej zgody obejmującej również umożliwienie podmiotowi
dozorującemu przeprowadzanie czynności. Cofnięcie ww. zgody przez te osoby po
wydaniu postanowienia przez sąd jest bezskuteczne.
Wreszcie wykonywanie dozoru musi
być również wystarczające dla osiągnięcia celów kary wobec skazanego. Dodatkowo
w przypadku skazanych którzy nie rozpoczęli jeszcze odbywania kary pozbawienia
wolności, względy bezpieczeństwa i stopień demoralizacji nie mogą przemawiać za
potrzebą osadzenia w zakładzie karnym. Okoliczności powyższe należy wykazać w
postępowaniu przed sądem.
Sąd penitencjarny wydaje
postanowienie w terminie 30 dni od dnia wpływu wniosku, samo zaś rozpoczęcie
wykonywania dozoru elektronicznego następuje z dniem, w którym wobec skazanego faktycznie
uruchomiono środki techniczne niezbędne do wykonywania kary w tym systemie.
Adwokat Szymon Dubel.
kom. 795 11 75 74
Kancelaria Adwokacka w Katowicach
ul. Wojewódzka 15/3
40-026 Katowice
Kancelaria Adwokacka w Olkuszu
Plac Konstytucji 3 Maja 3/10
32-300 Olkusz